De jonge mens die haar eigen weg zoekt, krijgt van Nietschze deze raad mee: ‘Graaf niet te diep in jezelf, daar komt geen eind aan, ga liever na wat je ooit gelukkig heeft gestemd en blijf daar trouw aan.’
Dat advies had ik wel willen hebben toen ik jong was. Wat kon ik piekeren en tobben. Wat een tijd en energie heb ik verspild, aan het me zorgen maken. Lees verder
Het is dertig graden en we zijn in het Griftpark. Hij op zijn loopfiets en ik langzaam lopend. Hij maant mij aan tot spoed. Ik heb het al zo warm. Straks ben ik zo rood als een tomaat. ‘Ik niet’ zegt hij, ‘Want ik ben half Spaans en half Nederlands.’ Hij wil zijn shirt uit. Met ontbloot bovenlijf staan we stil bij een reiger in de boom. We gaan verder. Wat later in de middag zie ik dat zijn arm rood begint te worden. ‘He, je begint te verbranden. Kijk je arm is rood.’ In stomme verbazing kijkt hij naar zijn arm en naar mij. Lees verder
Eros en Psyche
De begrippen eros en liefde staan centraal in het tweedaagse symposium van 23 en 24 april. Het symposium vindt plaats aan de Universiteit van Utrecht. De aanpak is multidisciplinair. Kunstenaars en schrijvers komen aan het woord, naast theologen, filosofen, psychologen en literatuurwetenschappers. Eros is een intrigerend begrip. Het bestaat in vele gedaanten. Het verwijst naar verlangen, naar intenties, naar lichamelijke sensaties en er zijn vele romans aan gewijd. Denk bijvoorbeeld aan Madame Bovary. Lees verder
God schiep de mens naar zijn beeld en gelijkenis, heb ik in mijn jeugd gehoord.
De mens schiep God naar zijn beeld en gelijkenis, is wat veel mensen van nu zeggen. En ieder mens is uniek, dat vind ik ook zo wonderlijk. De mens in zichzelf te kennen, is dat mogelijk? Ten diepste zijn we onbekenden voor onszelf. Via de Ander kunnen we onszelf leren kennen. De ander als spiegel, daar heb ik vaker over geschreven. Lees verder
Afgelopen week was er een Youtube-filmpje waarin het ging om de vraag welke kleur een jurk had. Sommige mensen zagen goud/wit en anderen zwart/blauw Als we zelfs onze ogen niet meer kunnen vertrouwen, wat dan nog wel? Het was één van de vragen die rondzong in sociale media. Geweldig leuk voorbeeld van psychologie in het dagelijks leven. Lees verder
‘Botox de trooster van onze tijd, net als drugs en alcohol’ kopt het Psychologie Magazine in haar februarinummer boven een interview met mij en Charlotte Markay hoogleraar Psychologie aan de Rutgers Universiteit in Camden VS. Lees verder
Als succes het criterium is voor een normale identiteit, wordt falen het symptoom van een verstoorde identiteit, schrijft de Vlaamse psychoanalyticus Paul Verhaeghe in zijn boek Identiteit. Verbinden mensen een psychiatrische diagnose met hun identiteit? Of laten zij de diagnose hun identiteit zijn? Lees verder
Een opkomende theorie binnen de psychologie is Embodied Cognition. In het Nederlands het beste te vertalen met ‘Belichaamde cognitie’ of ‘Samengaan van lichaam en geest’. Fysieke prikkels die we lichamelijk ervaren, activeren abstracte concepten en als gevolg daarvan ons gedrag, emoties en gedachten. Als we bijvoorbeeld iets zachts aanraken, beïnvloedt dat gevoel hoe “zachtjes” we reageren. Lees verder
De herfst lijkt nu toch te beginnen. ’s Morgens op de fiets is het wat mistig, bewolkt en de wind voelt koel. Ik fiets in een enorme grote groep door de stad op weg naar de universiteit. Heel veel fietsers rijden door het rood. Veel jonge mensen hebben oortjes in om naar muziek te luisteren en velen hebben hun mobiel in de hand. Lees verder
Liesbeth Woertman
Bijna is het zover. Donderdag 25 september spreek ik op het symposium ‘Vrij vertellen van herstelverhalen’ in het Dominicanenklooster van Huissen.
Het vertellen en vormgeven van je eigen levensverhaal blijkt voor mensen in de psychiatrie een sleutel tot herstel. Maar voor iedereen is het vertellen en vormgeven van je eigen levensverhaal belangrijk. Juist op breukmomenten in je leven, nodigt het leven je uit om stil te staan bij jouw verhaal.
Als ik aan u vraag wie u bent, dan noemt u waarschijnlijk uw naam. Maar uiteraard bent u niet uw naam. Als ik aan u vraag wie u bent, dan zegt u misschien ik ben de vrouw van…. Of u noemt uw beroep, maar uiteraard bent u niet uw beroep.
Sinds enkele decennia bestaat in de psychologie een stroming die narratieve psychologie wordt genoemd. Centraal staat dat we in een door verhalen gevormde wereld leven. Mensen creëren betekenis door ervaringen te structureren, in betekenisvolle en samenhangende gebeurtenissen. Verhalen met een plot. Deze aanname impliceert dat onze zelfidentiteit een geconstrueerd verhaal is.
Binnen de narratieve psychologie bestaan verschillende theorieën. Sommige theorieën leggen de nadruk op een relatief stabiele en autonome identiteit. Andere theorieën benadrukken dat er geen autonoom zelf is, maar enkel sociaal geconstrueerde identiteiten die fragmentarisch en voortdurend aan verandering onderhevig zijn. De narratieve psychologie bestudeert kenmerken van levensverhalen in relatie tot gedrag en geestelijke gezondheid. Het bestudeert ook hoe zelfidentiteit tot stand komt in relatie tot levensloop, cultuur en sociale context.
In de narratieve benadering kunnen tegenstrijdigheden een plaats krijgen. Nieuwe verbanden ontdekken, is betekenis geven. Het verleden herinterpreteren is bouwen aan een toekomst. Ervaringen in een samenhangend verband brengen, is aan een identiteit bouwen. Volgens de narratieve identiteitstheorie is het verhaal niet alleen een metafoor om identiteit te beschrijven, maar construeren mensen hun identiteit met levensverhalen.
Identiteit is het antwoord op de vraag: ‘Wie ben ik?’ Die vraag beantwoorden we met verhalen over ons leven.