Droom Liefde geven doe ik met de gordijnen dicht

Vannacht droomde ik dat ik in een bestuur zat met de pvv. Het was in de plaatselijke politiek.

Wilders en andere PVVers liepen er rond en ik probeerde hen een beetje te vermijden. Verbaasd en bezorgd vroeg ik me af hoe ik daar terecht was gekomen. Hoe had ik zo stom kunnen zijn om in een bestuur met hen te gaan zitten? Kon me niet herinneren dat ik ervoor had gekozen. Het was nu eenmaal zo. Ik had ook geen idee welke portefeuille ik had en was totaal niet ingewerkt maar moest direct aan een spreekuur beginnen.

De eerste die zich meldde was een arbeidersman met twee volwassen zonen. Zij hadden wel een heel dossier bij zich. Zou het over werk of over een woning gaan? Ik had geen idee maar dat wilde ik niet laten merken. Ik stak mijn hand uit en stelde me voor. De man was verrast dat ik zelf was gekomen. Hij had een of andere assistent verwacht dus dat viel mee.

Ik maakte aan een van de zonen een compliment dat hij een mooi overhemd aan had en peinsde me suf hoe ik nu verder moest. Het enige dat ik kon bedenken was aardig en meelevend zijn al wist ik niet waarmee. De man trok de gordijntjes dicht en ik omhelsde hem, drukte hem stevig tegen me aan. Dat was toch wel het minste.

Ik voelde me rot dat ik zijn dossier niet kende en dat ik niets beters kon bedenken dan aardigheid. Wilders en companen waren zichtbaar en dominant aanwezig en ik voelde de druk toenemen om in hun straatje mee te gaan. Wat kon ik doen? Met een vervelend gevoel werd ik wakker.

Machteloos voelde ik me in die droom. Hoe daar weer uit te komen? Dit weekend las ik Het goedgeleefde leven. De zes geheimen van een 103 jarige arts voor een gezond en gelukkig leven van Gladys McGarey. Zij is een pionier van holistische geneeskunde. Het gaat over levenskracht en kwistig zijn zijn met je energie. Het gaat over de wijsheid van onze ongeremdheid, de wijsheid van ons lichaam, de wijsheid van de kringloop van het universum. Als we ons richten op iets waardoor onze energie kan groeien, keren we ons zonder er veel op te letten als vanzelf af van wat onze energie ondermijnt.

Ik kreeg daar een ontzettend goed humeur van maar wat betekent nu mijn droom? Ik zoek het in de richting van dat we in de wereld zijn geworpen, niet wetend waar we vandaan komen en in die onzekerheid kunnen we grijpen naar macht of naar liefde. Liefde geven doe ik blijkbaar met de gordijnen dicht en macht blijft trekken.

Misslukt en de modellenmythe

Ik heb de afgelopen wel weer genoeg documentaires gezien over de modellenmythe.

Je zou zeggen we weten het nu wel. Het extreem dunne is weer terug, iets wat ik niet had verwacht. Naief? Misschien maar ik begrijp oprecht niet waarom we de grote modemerken (klinkt toch minder kinky dan de high fashion industry) zoveel macht toekennen.

Stephanie Tency had een prachtig lichaam en gezicht en werd Miss Universe Nederland. Voelde zij zich ook mooi? Dat weet ik niet. Wel weet ik dat toen zij zich realiseerde dat zij het op moest nemen tegen de vrouwen uit alle delen van de wereld waarvan het merendeel meerdere cosmetische ingrepen had ondergaan, zij zelf ook onder het mes en aan de spuit ging. Drie borstoperaties, twee neusoperaties, botox, fillers en liposuctie, vertelde ze in de documentaire. Ik had haar kunnen vertellen dat haar onzekerheid en ontevredenheid alleen maar toe zou nemen…… wat ook gebeurde.

Eerlijkheidshalve wil ik bekennen dat ik de uitzending niet helemaal heb uitgekeken. Ik werd er zo verdrietig van. Ook nu ze had besloten geen ingrepen meer te ondergaan en zei dat ze deze documentaire had gemaakt om jonge meisjes te waarschuwen, zie ik haar nog steeds met getuite lippen eindeloos op haar telefoon kijken. Is het mogelijk om jezelf weer als mens te zien in plaats van als ding? Ik weet het oprecht niet.

In de vierdelige serie Modellenmythe komen veel verschillende jonge vrouwen uit die wereld aan het woord en een enkele man. Zij vertellen open hoe het in de modellenwereld aan te gaat. Maar waarom die wereld hen zo aantrekt, blijft onderbelicht. Ook waarom de grote modemerken weer teruggegaan zijn naar maatje 34, de maat van een veertienjarige slank meisje, wordt niet beantwoord.

Ik blijf met duizelingwekkende vragen achter. Waarom heeft de modellenwereld zo’n grote aantrekkingskracht op meisjes? Een wereld waarin ze eindeloos op dieet zijn, als een ding worden behandeld, op schoenen moeten lopen waar bijna niet op te lopen is, uren moeten wachten, uren dat ze worden opgemaakt en in ongemakkelijke houdingen moeten staan of liggen. Half naakt ten opzichte van aangeklede mensen moeten staan in de kou.En dat allemaal voor een gemanipuleerde foto, voor een enkeling, op de cover van een tijdschrift, waar notabene de nog dunnere benen van een ander model, aan jouw lichaam zijn geplakt.

Onbegrijpelijk dat we niet massaal tegen deze praktijken protesteren maar ons opnieuw, gedwee, in een onmogelijk korset laten wringen. De enige verklaring die ik kan bedenken is dat we massaal het gevoel hebben dat er niet van ons wordt gehouden en om die reden in de deze valkuil trappen.

Roek Lips over weet de rups dat hij een vlinder kan worden?

Vrijdag 16 februari 2024 naar een theatervoorstelling in de Flint in Amersfoort geweest van Roek Lips. Dit was een origineel verjaardagscadeau van I. en M.

Ik werd, heel luxueus, thuis opgehaald en naar Amersfoort gereden. Ik ken het werk van Roek Lips en heb hem ook persoonlijk ontmoet toen hij een interview met mij maakte dat is verschenen in zijn boek Wie kies je om te zijn. Gesprekken en gedachten over een nieuwe tijd. Nu had hij er een theater voorstelling van gemaakt. Ik wist niet zo goed wat ik me daarbij moest voorstellen.

Hij vertelt in de voorstelling over de dood van zijn zoon en over leukemie die hem vorig jaar trof. Aan de hand van een paar mensen, nieuwe leiders, zoals hij ze noemt, vertelt hij over de inspiratie en kracht die enkelen van hen, hem hadden gegeven, terwijl hij zo ziek was. Hij opent met Paul de Bloth, Vincent Icke, Willem Beekman, Joke Hermsen, Thijs Ketelaars en zijn 101 jarige geschiedenisleraar van de middelbare school. Misschien ben ik iemand vergeten, dan spijt me dat.

We luisteren geconcentreerd met 150 mensen in de zaal naar zijn verhaal, soms zelfs een hele diepe, letterlijke, stilte. Er worden drie liedjes gezongen die speciaal op Roeks leven zijn geinspireerd. Een vriend loopt een beetje mee op het podium en hij stelt soms een vraag.

Het verhaal van de bioloog Beekman over de rups die een vlinder wordt lijkt de kern van de voorstelling. Het is duidelijk dat Lips worstelt met de vraag Wat is van waarde en zijn er mensen die visionair zijn die ons kunnen bemoedigen, juist als het ons slecht gaat en we dat bijna niet kunnen verduren.

Hij kreeg een staande ovatie. Het is duidelijk dat hij veel mensen inspireert en toch had ik een dubbel gevoel. Dat dubbele gevoel betreft ook mijzelf. Waarom staan we op een podium? Daar stond hij met zijn nog steeds zieke lijf, boog kort naar het publiek en liep het toneel af. Zijn vriend kwam nog even zeggen dat Roek niet in staat is om zich onder het publiek te mengen. Ik had het idee dat ik zijn eenzaamheid voelde maar misschien was het projectie.

Weten wij als mens dat wij uit sterrenstof zijn gemaakt en dus een zijn?

Blooming in Bergen

Het is herfstvakantie en veel mensen zijn deze week even vrij. We reden in de regen en zagen veel verschillende regenbogen onderweg naar Bergen. Het was vier jaar geleden dat we hier voor het laatst waren. De tijd gaat echt sneller wanneer je ouder wordt. Voor wie daarin geinteresseerd is, lees het werk van Douwe Draaisma, maar dit terzijde.

De auto zat weer prompvol met een piano, boeken, koffie, zwemspullen en schone kleding. Ik schaam me altijd als we een hotel binnenlopen voor de enorme hoeveelheid spullen die we naar binnen sjouwen. Wat is dat toch? Angst voor het onbekende? Maar we doen het ook als we voor de zoveelste keer in ons hotel of huisje komen. Dan kennen we de plek zul je zeggen maar toch……

Licht leren leven met een kleine tas lijkt me heerlijk maar ik vermoed dat dat er niet inzit in dit leven.

We lezen het nieuwe boek Onder een andere hemel van Joke Hermsen over heimwee en vertepijn. De openingszin luidt “ons leven speelt zich af tussen heimwee naar het vertrouwde en een verlangen naar het onbekende”. Ik vermoed dat daarom al die spullen mee moeten alsof we ons thuis meenemen om op die manier het onbekende tegemoet te treden.

Angst voor de vrijheid, hoor ik Erich Fromm in mijn achterhoofd, zeggen. Een bekend boek uit de jaren zeventig van de vorige eeuw dat een eye opener voor me was. We vinden het erg moeilijk om zonder houvast te leven en werkelijk vrij te zijn. Vrij voor een paar dagen gaat net.

Het is maandagmorgen en Barend speelt piano en zingt in onze hotelkamer. Ik lees en schrijf. De zon komt zelfs even de kamer binnen. We wanen ons vrij.

Wij kunnen onszelf alleen via een omweg kennen

In het Filosofie Magazine van oktober 2023 ben ik geinterviewd door Alexandra van Ditmars en de foto is gemaakt door Amke.

In de rubriek wat antwoorden denkers van onze tijd op de vier grote vragen van Kant mocht ik de vragen Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? En wat is de mens beantwoorden vanuit mijn werk over psychologie van het uiterlijk. Uiteraard moest het allemaal kort en krachtig.

Wonderlijk genoeg sloot mijn eerste zin, eerst is de mens een wezen dat een lichaam is. In de baarmoeder zijn we een eenheid……, op de vraag wat is een mens prachtig aan bij een ander artikel in dit tijdschrift. In het recent verschenen boek Ik ben zee en hemel van Jonna Bornemark hoogleraar filosofie in Stockholm, hoe zwangerschap ons op een andere manier over mens zijn en autonomie laat nadenken. We komen allemaal van een ander lichaam, van een beginsituatie waarin we niet zomaar een of twee zijn. Tijdens de zwangerschap schieten de termen ik en jij tekort. Zo vertelt ze en ik ben het helemaal met haar eens.

Niet alleen tijdens de zwangerschap maar in ons hele bestaan zijn we verweven met elkaar.

Fijn dat psychologie van het uiterlijk. Hoe ons lichaamsbeeld ontstaat opnieuw in het licht mag staan in dit filosofie nummer.

Cosmetische chirurgie en de mythe van een perfect uiterlijk

fotograaf Pete Pronk

Een jaar geleden maakte Pete Pronk deze foto van mij. Thuis op mijn werkkamer zonder poespas. Ik wilde een nieuwe, recente ongepolijste foto voor mijn nieuwe boek. Deze is het niet geworden omdat ik teveel in mezelf verzonken was. Misschien ook wel te streng voor de achterflap. Uiteindelijk werd het een foto waar ik recht in de camera kijk met een blauw jasje aan, wat vriendelijker.

Toch is dit beeld me dierbaar. Je ziet goed mijn rimpels en dat naar binnen gekeerde herken ik sterk als ja, dit ben ik. Hoewel ik mezelf nooit zo rechtstreeks gezien heb maar altijd alleen via een foto.

Het afgelopen weekend weer veel aandacht voor de toename van cosmetische ingrepen en de toegenomen hoeveelheid klinieken. Zonder commentaar komen enkele jonge vrouwen aan het woord en op beeld. In alle kranten, tijdschriften en verschillende tv programma’s werd het artikel uit Trouw herhaald.

In 2003 beschreef ik al in Moeders mooiste een safarireis die werd aangeboden, gecombineerd met cosmetische ingrepen. We, mijn studenten en ik, telden het aantal cosmetische klinieken en kwamen in 2003 op 72 klinieken. Dat deden we opnieuw in 2012 en toen kwamen we op 166. Gewoon door telefoonboeken, reclames, vrouwentijdschriften en internetpagina’s af te struinen. Op 22 oktober 2011 kopte de Volkskrant op de voorpagina: Plastisch chirurgen willen keurmerk: weg met de beunhazen”. In dat artikel van 2011 wordt gesproken over 240 cosmetische klinieken. Nu in 2023 zijn er volgens de kamer van koophandel 304 cosmetische klinieken in Nederland. Dat betekent, dat het aantal cosmetische ingrepen, toeneemt.

En vandaag dit artikel in het NRC over beunhazerij

Wie mag snijden om je mooier te maken? De strijd tussen cosmetisch artsen en plastisch chirurgen – NRC

Niets nieuws onder de horizon. Kappers, schoonheidsspecialisten, basisartsen voeren al vanaf het begin cosmetische ingrepen uit. Ik heb me er altijd al over verwonderd dat de beroepsgroep van plastisch chirurgen niet feller reageert op deze markt van loze beloftes. Maar ook veel journalisten zijn niet kritisch. Kijk naar de kop van dit op zich interessante artikel Wie mag snijden om je mooier te maken? Hoezo mooier? Op deze manier blijven we het verhaal maar rondpompen dat een glad gezicht waar het leven niet op te lezen valt, een mooi gezicht is.

Om een positief lichaamsbeeld te ontwikkelen moeten we ons veilig weten binnen de kring van onze gezinnen, geliefde, collega’s en vrienden en ons door hen geliefd en veilig weten. Laten we ophouden, echt stoppen, met negatieve opmerkingen te maken over iemands uiterlijk. Ook als we voor de spiegel staan of een foto van onszelf bekijken, stop met oordelen. Durf jou te zijn. Daarvan is er maar een.