Tag archieven: Benjamin Moser

Voyeuristische relatie

Geplaatst op door
Beantwoorden
Susan Sontag

Gisteravond de biografie van Benjamin Moser over Susan Sontag uitgelezen. Wat een prestatie van Moser om dit boek te schrijven. Petje af.

Ik ben enorm geraakt door haar. Haar schrijverschap, haar activisme en wonderlijke relatie met haar lichaam en haar onvermogen om zichzelf te zien. Maar oh wat zag ze de relatie tussen beeld en werkelijkheid scherp. En zo visionair. Al in 1977 schreef Susan Sontag over de grote hoeveelheid afschuwelijke beelden die uiteindelijk tot onverschilligheid leidt en tot nivellering.

“Praag…Woodstock…Vietnam…Sapporor…Londonderrry…LEICA. Verloren hoop, kwajongensstreken, koloniale oorlogen en wintersport: het is allemaal hetzelfde, alles wordt aan elkaar gelijkgesteld door de camera. Foto’s maken heeft een blijvende voyeuristische relatie met de wereld tot stand gebracht waarin de betekenis van alle gebeurtenissen wordt genivelleerd”. 1977 On Photography

Sontag had jaren lang een relatie met Annie Leibovitz en Susan schreef het voorwoord van het Boek Women, foto’s van allerlei vrouwen. “Een man wordt in de eerste plaats gezien, schreef ze en vrouwen worden bekeken”. Ze beschreef hoe vrouwen worden geprezen en veroordeeld om hun uiterlijk:

“Het is vooral zo interessant om foto’s van bekende schoonheden in de loop der tijd te bekijken, omdat je daaraan kunt zien hoe goed of slecht ze omgaan met het beschamende ouder worden”. Aldus Sontag

Susan Sontag stierf aan kanker en ook dat raakte me diep. Juist omdat ik dezelfde chemo ingespoten heb gekregen waardoor zij jaren later een ernstige vorm van leukemie kreeg waaraan ze is overleden, kwam ze nog dichter bij. Maar daarover op een ander moment meer.

Kijken en bekeken worden, wat een boeiend thema. De diva is de droom van anderen. Susan Sontag wilde Greta Garbo zijn, waarmee ze dat verlangen expliciet met haar homoseksualiteit verbond, waar ze een hekel aan had en waar ze van hield.

Susan Sontag

Geplaatst op door
Beantwoorden
Voorkant biografie Susan Sontag

De biograaf Benjamin Moser schreef de prachtige biografie van Susan Sontag. Ik had al zo gesmuld van zijn biografie over Clarice Lispector en kocht vol verwachting dit boek.

Susan Sontag een vrouw vol tegenstrijdigheden en een groot denker. Ik ga hier niet haar leven vertellen maar wil vandaag haar ideeën over fotografie naar voren brengen en haar relatie met haar lichaam. Om de werkelijkheid enigszins te begrijpen hebben we beelden nodig. Een foto is een beeld van de werkelijkheid, een metafoor en er bestaat altijd de kans dat het beeld ons niet zozeer iets leert maar dat de werkelijkheid vervormt wordt, aldus Sontag.

Daar dacht ze al in de jaren zeventig over na. Sontag schreef in 1977 haar essay On Photography en in 1978 Ziekte als metafoor, toen ze zelf kankerpatiënte was. Oh wat zou ik nu graag met haar willen praten over al die gemanipuleerde beelden van vrouwen en hun effecten en haar relatie met haar lichaam.

En u begrijpt dat ik vooral ademloos haar relatie met haar lichaam lees. Ze vergat heel vaak dat ze een lichaam had en was en leefde heel erg in haar hoofd. Susan was mooi en maakte op anderen een zelfverzekerde indruk maar uit haar dagboeken komt haar onzekerheid naar voren.

“Doen alsof mijn lichaam er niet is verraad een vaag zelfbewustzijn, en zichzelf erop wijzen dat andere mensen echt bestaan, verraadt een nog verlammende angst: dat haar zelf een onbeduidend bezit was dat ze elk moment kon kwijtraken of dat kon worden afgepakt. Het is, zo schreef ze vol wanhoop alsof geen enkele spiegel waarin ik keek het beeld van mijn lichaam weerkaatste p. 21.

Ik ben pas op pagina 177 en vrees nu al het moment dat ik het boek uit heb. Haar twijfels, onafhankelijkheid, scherpzinnigheid, belezenheid en tegenstrijdigheden zijn zo invoelbaar en kunnen me veel leren.