Dit boek van Michel Dijkstra direct gekocht bij mijn geliefde boekhandel Pettinga na de inspirerende week over Joodse mystiek bij de Internationale School voor de Wijsbegeerte en vol enthousiasme gelezen.

Het thema van dit boek zit in de titel namelijk de balans blijven zoeken tussen nabijheid en afstand of zoals Dijkstra het noemt via overgave en ongebondenheid. Hij maakt gebruik van oosterse en westerse filosofie en zoekt in zijn vier essays interessante verbindingen. In een recensie in Trouw werden die verbanden vergezocht genoemd, maar dat deel ik niet. Ik vind ze spannend!

Vier radicale en bijzondere kunstenaars uit de twintigste eeuw: dichter Paul Celan, componist Claude Vivier, schrijfster Clarice Lispector en beeldend kunstenaar Alberto Giacometti zet Dijkstra in het licht en toont ons vier mogelijke wegen om tot een goed leven te komen. Herbronning, compassie, vrijgevigheid en succesvol falen. Levenskunst tussen ik en de ander.

Over Celan en Lispector schreef ik al eerder een column. Vandaag een citaat over Alberto Giacometti om u te laten proeven van deze rijke essays.

“Op een avond in 1937 ziet hij haar van een afstandje op de boulevard Saint Michel, als silhouet afgetekend tegen de achtergrond van een groot donker gebouw. Voor Giacometti is deze observatie een epifanie: hij heeft Isabel nog nooit zo waargenomen. In zijn atelier probeert hij deze openbaring van het gelijktijdig aanwezig zijn van afstand en nabijheidheid zo direct mogelijk te beeldhouwen, namelijk door een minuscull figuur te vervaardigen”.

Open naar een ander kijken, is ook jezelf beter leren zien. Voor verbinding is wel een jij nodig. Het gaat volgens mij ook om de verbinding met wie je was in het nu tot stand te brengen. Oog in oog staan met een ander zodat tijd en ruimte condenseren, wegvallen, en alleen een sprakeloze bewondering over de schoonheid van een ander overblijft. Ik vind het ontoerend dat Giacometti zich zo bewust was van zijn falen om die ongekende schoonheid weer te geven en het toch iedere dag bleef proberen.