fotograaf Pete Pronk

In september genoten van de zee en het strand. Heerlijk afgekoeld in het water. De kracht van het water gevoeld en de verfrissing. De speelsheid komt tevoorschijn. Pete zei “doet dit je niet denken aan je kindertijd”. Nee, zeg ik als kind was de zee niet in mijn leven. We hadden geen televisie, ik had nog nooit een film gezien. Een dag in mijn leven ben ik met mijn ouders naar Egmond aan zee geweest. Dat was eng en groots en overweldigend en warm. Mijn broertjes zaten daar in een vakantiekolonie. Een huis voor arme kinderen om aan te sterken. Om een of andere reden hoefde ik niet. Zij verbleven daar zes weken en wij bezochten ze een keer. Ik herinner mij het grote huis in Egmond bij de nonnen en mijn broertjes die bekend en vreemd tegelijk waren en in die verbijstering zag ik ’s middags de zee. Eng was het, onbekend en overweldigend. Heel voorzichtig voelde ik toen met blote voeten maar verder aangekleed het water. Ik ben nog steeds geen held in het water.

In het nu leven, vele mensen proberen dat. Maar we leven nooit in het nu. We leven altijd ook in het verleden en in de toekomst.

Ik lees het fantastische boek van Jan Keij. Tijd als kwetsbaarheid in de filosofie van Levinas. Bij Levinas is kwetsbaarheid, gevoeligheid en aanraakbaarheid maar ook sterfelijkheid en vergankelijkheid. Kwetsbaarheid en vergankelijkheid schenken ons leven waarde. Je zintuigen gaan er meer van open en je voelt meer. Je bent met je lichaam in de werkelijkheid. Keij laat heel duidelijk zien dat de mens tijd is.

En ander prachtig artikel dat ik lees dezer dagen is dat van Bregje Hofstede in De Correspondent Waarom ik niet in het moment kan en wil leven. Ik weet niet of zij het werk van Levinas of van Keij kent, maar de teksten sluiten naadloos op elkaar aan. Ook zij pleit hartstochtelijk om bewuster van ons gedrag te zijn dat altijd consequenties heeft voor onze toekomst. En ze vertelt ontroerend over haar ervaringen met haar kind wat haar doet zakken in de tijd en in verbinding brengt met haar eigen kind zijn.

Je bewust zijn van je voorouders, je verleden en je bewust worden van je gedrag in de toekomst, maakt het leven intenser, waardevoller en ons meer mens in een levend lichaam.