In het tasten drukt het verlangen zich uit

fotograaf Margreet Roos

Afgelopen dagen waren we in het Dominicanerklooster in Huissen om samen, mijn vriend Pete Pronk en ik, een workshop te geven over Ik en de Ander en de rol van het lichaam.

De eerste Ander is de baarmoeder. Omsloten door warm vocht en licht schommelend doet mijn lichaam haar eerste ervaringen op. Die oceanische eenheidservaring die we allemaal hebben ervaren vormt de basis van ons identiteit. In de twee-eenheid van de eerste en intiemste sfeer neemt het kind zichzelf waar als deelnemer aan een gevoelsgemeenschap. Dit gebeurt zintuigelijk en emotioneel in resonantie ervaringen. Het is de vraag of we hier van waarnemen kunnen spreken, ervaren is preciezer uitgedrukt.

We worden uit de eenheid geduwd door een smal kanaal en hopelijk warm opgevangen door handen die zich naar ons uitstrekken en opvangen. Het felle licht, de pijn lijkt me onze eerste heftige ervaring van afgescheiden zijn, van uit de eenheid gestoten worden, hebben we allemaal achter de rug. We zijn geboren, we hebben het gered, zonder taal, als lichaam.

De taal, het ik zeggen, het intreden in de symbolische orde zoals het deftig heet, is een tweede diepe ervaring van afgescheiden zijn EN poging tot verbinding. En dat gaat onze hele leven door. Steeds vraagt het leven om verbinding met een nieuwe situatie, een nieuwe rol.

Dit was een van de onderwerpen waarmee we ons intensief hebben beziggehouden. Ik wil uiteraard de intimiteit en de ervaringen in de groep beschermen en ga er verder niet inhoudelijk op in maar ik rondde dit deel van de workshop af met de opmerking “het ergste hebben we achter de rug”.

We hebben ook veel lichaamsoefeningen gedaan om ons lijf te ervaren en te uiten. In de eerste plaats voor onszelf maar ook met een ander mens, Wat is het toch heerlijk om op kousenvoeten rond te lopen en met warme ogen tegen andere mensen te zeggen “ik zie je graag”. De blijdschap die die woorden in je lijf geven, het plezier in de ogen van de ander is heerlijk.

De schrijfoefening leverde voor ons allemaal ook veel op. Het was een brief aan ons lichaam dat moest beginnen met Lief lijf hoe gaat het ermee? Fascinerend en ontroerend hoe goed we in contact konden komen op deze manier met ons verlangen, het lichaam dat verlangt naar heelheid, zachtheid, tederheid en gezien kan worden door onszelf.

Voor het eerst een workshop gedaan met mijn geliefde vriend Pete. Hij vooral de lichaamsoefeningen en stemexpressie en ik het lijf vanuit de psychologische hoek zoals beschreven in mijn boeken. Wat een geweldige combinatie om al die verschillende vormen in te zetten.

Moe en diep tevreden reden we huiswaarts, In het voor- en in het najaar van 2023 komen we terug in het klooster van Huissen om nogmaals met ons lijf aan de slag te gaan. Aanraken, aangeraakt worden, de tast is het enige zintuig van de wederkerigheid, Aanraking is scheiding en verbinding tegelijk.

Het oog van de fotograaf

Fotograaf Pete Pronk

De mensen die me kennen weten dat ik een hekel heb aan fotograferen. Ik vind het lastig om me te ontspannen als een ander mens een camera op me richt. Ik raak verkrampt en sta met een onechte glimlach en opgetrokken schouders te wachten tot dit leed weer voorbij is.

Veel foto’s die gemaakt worden voor bij een artikel door een fotograaf die ik niet ken, kan ik met verbazing bekijken. Ben ik dit? Het beeld voelt dan vreemd, onbekend. Of de foto’s zijn zo gemanipuleerd en bewerkt dat ik me om die reden niet herken.

Nu ik in de eindfase van het schrijfproces zit van een nieuw boek, moest ik weer een nieuwe foto laten maken voor de achterkant. Ik wil altijd een actuele foto want die onzin dat veel vrouwen een jongere foto laten zien, past me niet. Goede raad was duur.

En ineens kwam het idee tot me om mijn goede vriend Pete, die notabene jaren fotograaf was, te vragen of hij foto’s van me wilde maken als verjaardagscadeau. Hij vond het een top idee en afgelopen vrijdag kwam hij bij mij thuis. Hij liep door het hele huis op zoek naar licht. Het was namelijk al dagen loodgrijs. Kijk ik hoef niet jonger op de foto maar wil wel met goed licht in beeld komen.

Hij koos mijn werkkamer, haalde een schilderij van de muur, verschoof een kastje, zette mij op een stoel en zei kijk maar rustig voor je uit. En geloof het of niet maar de zon kwam door en duwde alras de grijze lucht tot grijze wolkjes met blauwe stukken er tussen.

Ik deed vier verschillende kleuren jasje aan en na drie kwartier hadden we veertig foto’s. Hij liet ze zien op zijn camera. Op alle foto’s herkende ik mezelf. Slechts op een foto had ik mijn ogen dicht, terwijl ik kampioen knipperen ben. Vol verbazing keek ik van de foto’s naar hem en terug. Hoe is dit mogelijk? Welk wonder is hier geschiedt?

We stonden te lachen en een beetje door elkaar te praten en ik begreep dat gezien worden door iemand die van je houdt het geheim is.