Wat een heerlijk zonnig weer was het zondag. We ontbeten voor de eerste keer dit jaar in de tuin. Het was nog stil in de straten maar niet in de tuin waar de bijen en vogels volop aan het zoemen en zingen waren.

Na het ontbijt las ik verder in Wormmaan van Mariken Heitman, de winnaar van de Libris prijs of moet ik winnares zeggen. Een origineel boek over oorsprong, identiteit en betekenis. Ik lees het als een groot en origineel pleidooi om de categorie vrouw op te rekken wat ik hartstochelijk met haar eens ben. Op pagina 158 zegt ze:

“Het lijkt me aantrekkelijk, te leven in een spiegelloos tijdperk. Een tijd voor we de binnenkant van onze huizen behingen met spiegels, waar we maar steeds verslaafde, gepijnigde en verdronken blikken in werpen, bezeten van onszelf. Hoe de ander ons ziet, hoe we onszelf zien. Hoe we ons daarnaar gedragen. Sociale media om dat beeld tot in de puntjes te sturen en verfijnen. Ik zou willen dat ik de ander niet steeds als alternatieve spiegel gebruik, dat ik de ander niet nodig heb om me te vertellen wie ik ben. Ik zou willen dat ik niet bang hoef te zijn dat ik te duiden ben, samenval met mijn tweedimensionale spiegelbeeld. Bang dat ik de enige ben die dat niet ziet. Dat ik de laatste ben die ziet wie ik ben. Een spiegelloos tijdperk waarin we onszelf alleen van binnen kennen. Ik denk dat we toen beter naar elkaar luisterden”.

Wij vormen de planten en de planten vormden ons.

Kennis over het verleden, niet alleen wat alle nieuwe techniek opleverde maar vooral ook wat het ons heeft gekost, hoe we erdoor veranderd zijn, is een belangrijk thema in deze roman. Gedomesticeerd, geknecht en opgesloten in nauw omschreven categorieen beperken we onszelf en de ander, zo vertelt ze. Zelden heb ik het probleem van het reduceren van vrouwen tot seksueel aantrekkelijke lichamen voor mannen beter beschreven gezien.

Op pagina 249 schrijft Heitman: “Hij weet niet beter, want zijn lichaam is een lichaam dat mag: zweten, behaard zijn, ruimte innemen, geluid, kracht en begeerte tonen, bloot zijn van boven zonder reden of gevolg. Het lichaam van de man is de maat”.

De roman is gelaagd en nodigt ons uit, nee dwingt ons, om vaker achterom te kijken en ons bewust te worden van onze voorouders, keuzes die zijn gemaakt en ons bewust te worden van de enorme verschraling van wat we nu nog natuur noemen. Hebben we nog tijd om de wildheid en diversiteit terug te brengen in de natuur, de dieren en de gewassen?

Ik hoop het oprecht want het is de enige mogelijkheid om de diversiteit van vrouwen en haar lichaam ongetemd te laten leven.