Kan een mens teveel boeken hebben?

Ha Liesbeth Heb je interesse in een van deze boeken van Solle? dat was de inhoud van het appje dat ik vorige week kreeg van mijn buurvrouw.

Is de paus katholiek?

Eerst ging ik in mijn bibliotheek kijken welke boeken ik al had. Ik vond vijf boeken van de theologe Dorothee Solle en slechts twee stonden in deze imposante rij van de foto. Ik wist niet dat ze zoveel had geschreven. Zou ik al deze boeken mogen hebben? Ik durfde het bijna niet te zeggen maar mag ik ze allemaal.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw kwam ik in aanraking met het boek Mystiek en Verzet en heb dat boek gelezen en bestudeerd in een groep in de Janskerk. De laatste avond werd Dorothee Solle uitgenodigd zodat wij onze vragen aan haar konden stellen. Jammer genoeg weet ik daar niets meer van behalve, schandalig genoeg, haar kleine gestalte en recht afgeknipte haren en vriendelijk gezicht. Geen idee of ik een vraag stelde of waar het die avond over ging.

Maar wat ik wel weet is dat dit boek waarin mystiek en maatschappelijke betrokkenheid samen worden gebracht mij de mystiek gaf, teruggaf? want maatschappelijk betrokken was ik al. Solle heeft zich vooral ingezet voor de vrede en heeft veel geschreven over geweld. Zij hekelde het Amerika van Busch als totalitairder, slimmer en geraffineerder dan de oudere vormen. Zuid Afrika en Latijns Amerika hadden haar bijzondere belangstelling en ze doordacht de relatie tussen geweld en mystiek, mannen en vrouwen, witten en zwarten. Zij had oog voor het geweld in de bovenklasse en voor het geweld in onszelf en niet alleen voor het geweld in de onderklasse. Zij door zag goed deze drie vormen van geweld en haar visie is ook vandaag nog bruikbaar. De termen mogen wat jaren tachtig lijken maar de inhoud is dat zeker niet.

Zij schreef ook gebeden en gedichten altijd met met een oog naar de buitenwereld. Ze werd gehoond en kreeg lof maar ondanks het schrijven van veertig boeken en haar invloedrijke werk kreeg ze in Duitsland geen hoogleraarspost. Links en vrouw zijn was geen goede combi in die dagen.

Dankjewel buurvrouw voor dit geweldige cadeau. En ja ik mocht alle boeken hebben. Gelukkig dat ik met pensioen ben want waar haalt een mens de tijd vandaan om zoveel te lezen. Ik heb de boeken geordend op thema en op tijd en lees nu het derde boek van de stapel, een dagboek over haar tijd in New York. Heerlijk.

Saskia Noort

Saskia Noort

In het tv-programma Zomergasten was zondag de thrillerschrijfster Saskia Noort te gast. Ze bleek erg geïnteresseerd in slachtoffers van geweld en angsten.

In de fragmenten die ze liet zien was aandacht voor kinderen die in onduidelijke gezinnen opgroeien, zoals zijzelf in de jaren zeventig bij hippieouders. Het fragment van Brigitte Kaandorp sloot hier prachtig bij aan. De babyboomers die alle heilige huisjes hadden omgeschopt en hun kinderen met onduidelijkheden achterlieten, kwam overtuigend over het voetlicht. Dan hebben die babyboomers ook nog eens het lef om zelf de goede banen in te pikken en hun kinderen de generatie NIX te noemen.

De objectivering van het vrouwenlichaam was een ander belangrijk thema in het gesprek en de fragmenten die werden vertoond. Naakte vrouwenlichamen uit de jaren zeventig met allerlei vormen borsten, buiken en schaamhaar werden getoond en het was duidelijk hoeveel er veranderd is, in de presentatie van het vrouwenlichaam.

De documentaire The Invisible War van Kirby Dick uit 2012 over vrouwelijke mariniers die werden verkracht door een meerdere en zelf gestraft werden in plaats van de daders werd door Wilfried de Jong gebruikt om door te vragen over haar eigen verkrachting. De meest opmerkelijke uitspraak van Saskia Noort was dat mannen elkaar moeten aanspreken dat verkrachting verwerpelijk is. Zij sprak de hoop uit dat seksueel misbruik daardoor zou verminderen.

Het derde thema was het schrijfproces zelf aan de hand van fragmenten van John Irving, Brett Easten Ellis en J.K.Rowling. Saskia maakte indruk door haar psychologisch inzicht, openheid over haar eigen angsten en haar onvermogen tot overgave en de prachtige beelden die ze daarover liet zien.

 

Door: Liesbeth Woertman