Aan de slag met onze angsten voor een betere wereld

Afgelopen week las ik dit boek Ieder een lichaam van de Britse Olivia Laing. Dit gaat over getekende lichamen en lichamen als motor van verandering of zoals we tijdens de 2de feministische golf zeiden Het persoonlijke is politiek. Het boek gaat over de ervaringen om in een lichaam te leven, iets dat zo extreem kwetsbaar is, schrijft ze dat zo willekeurig aan genot en pijn, haat en begeerte onderworpen kan zijn. De anderen bepalen hoe vrij we mogen zijn in ons lichaam en aan de andere kant dat het lichaam zelf een middel tot vrijheid kan zijn.

Ze schrijft veel over Wilhelm Reich en Freud maar dat vond ik niet het meest bijzondere van het boek. Het meest aangrijpende vond ik de verhalen over Malcolm X, James Baldwin, Martin Luther King en Nina Simone en de kunstenaars Mendieta en Kathy Acker. De droom van het vrije lichaam dat ingeperkt wordt door anderen. Ook haar beschrijving van de vreugde en de adrenaline om je eigen belaste, individuele lichaam te kunnen afleggen en te versmelten met een woest, golvend collectief van lijven, is zo herkenbaar. We kennen het van concerten, van voetbalstadions, van demonstraties waarin we samen strijden tegen onrecht. Of door de muziek helemaal openbloeien en vloeibaar worden.

Voor mij tikte haar boek iets aan wat ik eigenlijk al lang wist en u ook. Namelijk dat alle strijd, alle emancipatiebewegingen, feminisme, homobeweging, burgerrechtenbeweging, black lives matter, altijd maar dan ook altijd gaan over het recht om niet onderdrukt te worden op grond van je lichaam. De overwinningen die zijn behaald, worden als we niet uitkijken, opnieuw aangetast.

Weer open en stromend te kunnen zijn en het lichaam als poreus ervaren, dat is een groot verlangen van ieders lichaam. Vrij zijn, overstromen, delen en op een mysterieuze wijze in werken op elkaars leven. Dat kan op een positieve manier en op een vernietigende.

Olivia Laing heeft me opnieuw doen voelen en ervaren dat alle lichamen er toe doen en dat het onze angsten zijn, die ons van elkaar scheiden. Een vrij lichaam is niet perfect, niet heel, maar verandert in ons leven maar stel je nu eens dat we ons lichaam zonder angst zouden bewonen. Laing eindigt haar boek met: “Stel je heel even voor hoe het zou zijn om zonder angst en zonder angst te hoeven hebben een lichaam te bewonen. Stel je eens voor wat we dan konden bereiken. Wat voor wereld we dan konden opbouwen”.