Wie streeft naar vrijheid moet leren vergeven, lees ik in het boek van Jonathan Sacks Genesis.

Vrij zijn, mij zelf bepalen, ruimte hebben, is in mijn leven heel belangrijk. Ik had een moeder die als een zwaan op ons kinderen zat en bleef zitten. Tot stikkens toe, beklemd, vastgezet, kon ik alleen maar heel hard rennen en van me af slaan. Ik liep zo hard en zo ver dat ik zelfs mijzelf voorbij liep. Onderweg ben ik best een aantal keren gevallen maar niet hard genoeg, blijkbaar. Pas op mijn 63ste kwam ik tot stilstand. Waar ik wel voor stilstond is voor lezen van boeken en voor schrijven.

Boeken hebben mijn hele leven een zeer belangrijk rol gespeeld en nog steeds. Zij kunnen nieuwe deuren openen, nieuwe betekenissen aanbieden, zodat ik mijn verhaal over wie ik ben steeds kan vergroten, verbreden en er meer lagen in aan brengen. Ik woon(de) in boeken.Ik lees op dit moment Genesis van Sacks, Buber ik en jij, Annie Ernaux De jaren en Olga Tocarczuk Empation.

Op advies van de dochter van mijn boekhandelaar, waar ik gisteren mijn bestelde boeken ging ophalen, lees ik nu de verzamelde essays van Connie Palmen. In het bijzonder het deel Echt contact is niet te bedoeling. En Palmen schrijft op haar prachtige manier haar relatie met boeken en de wereld. Het boek is een plaatsvervangend lichaam van de schrijver.

Ik wil eraan toevoegen dat het boek ook een plaatsvervangend lichaam is van de lezer. Het lezen en schrijven geeft me veel ruimte en vrijheid. Ik weet nu dat vrijheid niet wegrennen is, maar blijven staan, moedig zijn en je eigen verhaal vertellen en vergeven, vooral dankzij mijn boeken.