Kritiek op het uiterlijk van Madonna

Van moeke tot milf: hoe de kritiek op Madonna’s uiterlijk bewijst dat de dubbele standaard nog springlevend is (demorgen.be)

Duras in Singer Laren oktober 2022

Dit prachtige portret zag ik afgelopen najaar in het Singer Museum in Laren. Het portret heeft niets en alles te maken met de kritiek op het uiterlijk van Madonna.

Afgelopen weekend stond er een artikel in de Belgische krant De Morgen over de kritiek op het uiterlijk van Madonna. Het artikel zit achter een betaalmuur en daarom deel ik hier het interview met mij.

Soms lijkt het alsof we het ouder wòrden uiteindelijk erger vinden dan ouder zìjn. Ouder worden is, volgens De Beauvoir, “een angst die je bij de keel grijpt omdat je leven voorbij is, ook al dreigt de dood nog niet.” In oud zijn lijken we vervolgens wel berusting te vinden, getuigen de vele reacties van oudere mensen die zeggen dat ze veel zelfzekerder zijn geworden, zich minder aantrekken van wat anderen denken en gek genoeg ook beter in hun vel zitten, ook al zit dat vel allemaal wat losser. Liesbeth Woertman, emeritus hoogleraar psychologie (Universiteit Utrecht) en expert lichaamsbeeld, vond de discrepantie die heerst tussen het beeld dat de maatschappij ophangt van ouder worden en haar ervaring van ouder zijn zodanig groot dat ze er het boek Wie ben ik als niemand kijkt? (2022) over schreef. “Het stoort me al jaren dat het heersende beeld zo streng negatief is. Vrouwen vertellen me hoe ze zich met ouder worden steeds vaker onzichtbaar voelen en het gevoel krijgen niet meer mee te tellen. Dat terwijl ouder wordende mannen wel naar waarde worden geschat. Dit boek kwam er dan ook omdat die ellendige situatie zo contrasteert met hoe ik het zelf voel”, zegt ze in een interview in deze krant. “Ik vind ouder worden net de fijnste tijd. Ik heb minder verantwoordelijkheden, moet niet werken en de centen van mijn pensioen komen binnen. Ik ben redelijk gezond, kan van alles doen om me te ontwikkelen en heb zelfvertrouwen. ‘Dat is een geheim dat ik moet delen’, dacht ik.”

“De hamvraag van je artikel zou aangevuld kunnen worden met hoe mogen vrouwen ouder worden en mogen we dat ook zien”, zegt Woertman. “Mogen we de gezichten van (oudere) vrouwen lezen, mogen en willen we hen echt zien? Als we de mens alleen als homo economicus zien dan zijn ouderen slechts kostenposten. Maar zien we de mens als uniek gelaagd wezen dat in iedere periode van haar leven een bijdrage kan leveren, dan kijken we ineens anders. Want welk mensbeeld schuilt er achter het wegzetten, het onzichtbaar proberen te maken van oudere vrouwen? Onze tijd vraagt om een nieuwe kijk op het ouder worden – met name een andere kijk op oudere vrouwen. Niet alleen vanuit een objectiverende blik op seksuele aantrekkelijkheid maar een subjectieve blik van mens tot mens, van hart tot hart.”

Tijd voor eerherstel dus, voor de oude mens in het algemeen en de oude vrouw in het bijzonder. Door op de eerste plaats te beseffen dat als we het over oude mensen hebben, we het hebben over onze toekomstige zelf. En dat we die toekomst met wat geluk dus ook zelf voor ogen en in handen kunnen houden. Geen onvermijdelijk schuifelen naar een eindpunt waarop je De Oude Vrouw bent geworden en samensmelt met een archetype op de achtergrond, maar een toekomst waarin je een oude vrouw bént, met al je eigenheden, interesses, keuzes, trekjes en meningen. 

Kijk nog eens rustig naar het zelfportret van Duras en geniet.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

2 + 18 =