In mijn laatste twee boeken Wie ben ik als niemand kijkt en Zeg me wie ik ben in een wereld waar we constant bekeken en beoordeeld worden, leg ik uit dat groei niet een rechte lijn omhoog is gedurende ons leven en pas in de ouderdom een neerwaartse lijn laat zien. Nee ons hele leven is een proces van bloei en aftakeling. Groeien betekent ontwikkelen, rusten, in het ideale geval doorgeven wat je geleerd hebt en rusten en verder groeien. Naar mijn idee een levenslang proces tot aan ons sterven.
In Vrij Nederland deze week een artikel over groei zowel vanuit economisch perspectief als vanuit ontwikkelingsperspectief waarin een soortgelijke cyclus wordt beschreven.
Mijn collega Eddie Brummelman zegt het op zijn manier:
‘Ontwikkelingspsychologie gaat over groei, maar wat groei werkelijk is, wordt vaak niet besproken. Carl Rogers en Abraham Maslow zagen groei als ontwikkeling richting een specifieke uitkomst, zoals zelfacceptatie, maar ik beschouw groei als de capaciteit om je eigen behoeften te vervullen binnen de context waarin je leeft. Groei is dus afhankelijk van de situatie. Soms is agressie nodig om te overleven in een bepaalde omgeving, en hoewel we snel oordelen over andermans agressieve gedrag, kan het binnen hun wereld een duidelijke functie hebbe
‘Wanneer jonge kinderen leren lopen, stoppen ze niet als ze blijven vallen. Sterker nog, ze blijven vallen omdat ze steeds meer uitdaging opzoeken, totdat ze het beheersen. Je bent als mens nooit uitgegroeid, omdat de context waarin je leeft altijd verandert. We denken vaak dat er een punt is waarop alles vanzelf gaat, maar daar zouden we niet moeten willen komen. Groei betekent blijven vallen, blijven zoeken naar nieuwe uitdagingen. Groei voelt niet altijd fijn, maar het voelt wel betekenisvol.’
Groei is dus niet meer, meer van hetzelfde, maar groei heeft te maken met nieuwe perspectieven, nieuwe zienswijzen en die proberen vorm te geven.
