Schoonheid door de eeuwen heen in het Rijksmuseum

Rijksmuseum Amsterdam

Donderdag werd ik om 15.00 van huis gehaald met een taxi die me naar het Rijksmuseum bracht.Tenminste dat was de bedoeling maar zonder een woord van excuses kwam de taxi 20 minuten te laat. Ik moet tot mijn schande bekennen dat ik nog nooit in het Rijskmuseum was geweest. Nu ging ik ernaar toe voor de opname van een achtrluik over schoonheid door de VPRO voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar. In deze corona tijd slechts met een kleine crew. De taxichauffeur zette me aan de verkeerde kant eruit, terwijl het hard regende. Via mijn telefoon werd ik door een meisje begeleidt hoe nu bij de portier moest komen. Zo kon door de beveilingsmaateregelingen niet zomaar naar buiten om me te begeleiden. Ongelofelijk maar waar, kwam ik op de plek waar ik naar binnen kon. Ik moest wel mijn paspoort tonen en kreeg een pasje. In een onnavolgbare wirwar van gangen en trappen en zalen kwam ik uiteindelijk in een ruimte waar de mensen van de opname stonden. Jonge mensen met een mondkapje stonden op een afstandje van elkaar en zij riepen mij hun namen toe. Ik knikte en probeerde met mijn ogen vriendelijk te kijken.

Ik was ondertussen al totaal ontheemd en werd de bibliotheek binnengebracht waar de opname begonnen.

Aan de hand van prenten en schilderijen in het Rijksmuseum kon ik een beeld geven van schoonheid door de eeuwen heen. Schoonheid is afhankelijk van tijd en plaats, tenminste dat was zo, tot het internet in onze wereld kwam. In de voorbeelden zoals het witte gezicht en de zwarte tanden van Japanse vrouwen is goed te zien hoe belangrijke waarden van een bepaalde tijd verweven zijn met de opvatting over schoonheid. Een wit gezicht betekent dat je niet arm was en op het land moest werken. Het zwart verven van de tanden doet het gezicht nog witter lijken. Vrouwen die trouwden verfden hun tanden zwart als teken van trouw zoals de Japanse vrouwen al vanuit de Samoerai traditie leerden. Het witte gezicht was verweven met de Shindo geloof waar wit geassocieerd wordt met reinheid.

Pas door de opkomst van het internet, de cosmetische industrie en de reclames van grote bedrijven die over de hele wereld dezelfde zijn, zien we een globaal schoonheidsideaal ontstaan. En door de technische mogelijkheden is ons huidige schoonheidsideaal jammer genoeg opgebouwd rondom het idee van perfectie en verdwijnen de culturele verschillen zo langzamerhand.

Er komt een jongen in de uiteindelijke documentaire in beeld en aan het woord die al verschillende cosmetische ingrepen heeft ondergaan en uiteraard nog niet tevreden is. Dat is precies de tragiek want perfectie bestaat niet in een levend gezicht. Ik zag hem in de regen staan, want zijn deel werd opgenomen, terwijl ik het pand verliet.

Belangrijk om aan kinderen die geboren zijn in dit internet tijdperk om uit te leggen dat daarvoor alle culturen hun eigen schoonheidsideaal hadden die verweven was met belangrijke waarden van die periode in dat land.

In de stromende regen reed de taxichauffeur me naar huis. Ik had geen druppel te drinken gekregen en had niet het idee dat de rol van de commercie en de cosmetische industrie en het streven naar perfectie goed tot zijn recht was gekomen. Zij vonden wel dat ik mooi beeldend kon vertellen maar ja welke zinnen gaan er gebruikt worden? Ik ben zeer benieuwd hoe de serie er uiteindelijk uit komt te zien.

Toch weer eens goed nadenken of ik nog wel ooit wil meewerken aan een televisie programma. Die vluchtigheid is mijn vorm niet.

Wel heb ik voor het eerst van mijn leven voor de Nachtwacht gestaan. Hij was veel kleiner dan ik had gedacht.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

acht − vier =