Gisteravond de laatste boekwinkel, Hijman in Arnhem, bezocht in mijn reis langs boekwinkels en bibliotheken in 2022. Vandaag was Barend mijn chauffeur en fotograaf. Zo fijn dat er steeds een vriend meegaat. Het kost me veel energie om in een voor mij onbekende stad de weg te vinden als ik een optreden heb. Waar kun je je de auto kwijt? Hoever is het lopen naar de boekwinkel? Blijkbaar ben ik dan toch wat gespannen. Hoe zullen de mensen van de boekwinkel zijn? Hoe is het publiek? Wat voor vragen ga ik krijgen? Alles onbekend en ik probeer er open in te gaan maar het voelt ook kwetsbaar.
De winkel is nog open, het is blijkbaar koopavond. We worden mee naar boven genomen en het eten is al gearriveerd. Handen schudden en aan tafel met vijf onbekende mensen. Iedereen is behulpzaam en we krijgen thee en een bord met rijst, groenten en garnalen. De boekhandelaren vertellen dat het lang geleden is, dat ze helemaal uitverkocht waren. De laatste keer was met Arnon Grunberg, net voor Corona. Er heerst een wat opgewonden sfeer. Er is blijdschap dat er zoveel mensen komen. Mijn boek wordt veel gekocht als geschenk aan anderen, vertellen ze. Mensen voelen zich geinspireerd en zijn soms wel twee maanden met het boek bezig en willen er graag over vertellen, wat hen raakt.
De zaal loopt vol, ook wat mannen, zie ik. Ik word geinterviewd zoals je op de foto kunt zien door twee mensen. Ze zitten vol vragen en een voor een stellen ze die. Het zijn soms originele vragen en erg inhoudelijk. Of ik meer kan vertellen over de verticale verhouding of de spiraalvormige ontwikkeling. Al snel reageren mensen uit het publiek met vragen. Dat maakt het vermoeiend omdat ik nu van drie kanten bevraagd wordt. Maar het is heel duidelijk dat het boek raakt en mensen ontzettend graag hun verhaal willen vertellen.
Aan het eind van het interview komen er twee mannen op me af met de vraag ken je me nog? Ze leken me van mijn leeftijd, ik keek nog eens goed maar ik had geen idee. Misschien oud studenten, zei ik. Nee we zaten bij elkaar in de klas van de mavo. Zij noemden hun naam maar er gebeurde niets in mijn hoofd. Een van de mannen had voor Sinterklaas in de tweede klas een suprise voor me gemaakt, een gouden naaimachine, maar ook dat herinnerde ik me niet. Zij kwamen nog bij elkaar en of ik ook eens wilde komen?
De muziek ging aan, de drank ingeschonken en met een vol hoofd vol verhalen verlieten we het pand. De terugweg ging een stuk makkelijker. Ik was doodmoe en heel blij dat dit de laatste boekwinkel was van het jaar. Verlang naar rust en stilte maar eerst nog Zondag de Sintviering met de kleinkinderen.
Ik voel me geraakt door alle reacties die het boek oproept en vind het oprecht fijn dat het zo resoneert maar het is nu even genoeg. Ik ga wat meer naar binnen keren.