Ik lees alle boeken die recent verschenen zijn over het lichaam. Altijd gespitst om iets nieuws te leren, een ander inzicht aangereikt te krijgen of recente onderzoeken te lezen over het lichaam in het bijzonder het lichaam van vrouwen.

Laten we beginnen met de titel Ieder een lichaam, over verzet, verlangen en vrijheid. Ik weet hoe lastig het kiezen van een titel vaak is en dat het altijd aantrekkelijk moet zijn, zodat een potentiele lezer er naar grijpt en niet hoeft te verwijzen naar de inhoud maar wat bedoelt Laing met Ieder een lichaam? Zelf schrijft ze als een soort voorwoord: “Dit boek gaat over lichamen in gevaar en lichamen als aanjager van verandering”.

Lichamen in gevaar doet me denken aan seksueel geweld, aan mishandeling, aan racisme en discriminatie, aan ziekte en pijn en doodsnood en daar schrijft Laing ook zeker over. Ze wijst op het werk van Louise Hay de koningin van het positief denken die beweerde zichzelf van baarmoederhalskanker te hebben genezen. Ook de strijd van Susan Sontag tegen haar kanker komt voorbij. Pijnlijke, herkenbare delen van onmacht en angst. Maar het meest bijzondere trof me toch ervaringen van meedoen aan een demonstratie die Olivia Laing beschrijft als een zwerm worden.

Op pagina 218: ” Ik voel mijn schooltijd nog altijd in mijn lijf, elke spier verkrampt en aangespannen, me bij voorbaat schrap zettend tegen de onthulling van mijn zogenaamde gezinssituatie, nog afgezien van mijn eigen gevoel niet in mijn genderhokje te passen: beslist geen meisje, maar iets ertussenin dat nog geen naam had. Maar wat me ook is bijgebleven, is hoe het voelde, al die demonstrerende lijven op Westminster Bridge”.

Ja dat is herkenbaar, het gevoel van in een demonstratie meelopen, en die gemeenschappelijkheid en warmte te voelen. En ook wat Laing beschrijft over haar schooltijd als kind van lesbische ouders en niet in het aangeboden model van vrouw zijn passen, voel ik in mijn lijf. Mijn ouders waren weliswaar hetero maar Laing laat me als het ware weer voelen waar de pijn in mijn lichaam zit van buitengesloten zijn. Zij reikt het werk van Wilhelm Reich aan en gebruikt het woord lichaamspantser. Bewaar je tranen maar voor later, was een van de gevleugelde uitspraken van mijn moeder, dan zal je ze nog hard genoeg nodig hebben.

Meedoen aan een demonstratie, je individuele lichaam afleggen en te versmelten met een woest, golvend collectief van lijven, zoals Laing het zo beeldend beschrijft, is in deze tijd van tijdhonger heel aantrekkelijk. Zonder angst ons lichaam bewonen, laten we proberen die droom te leven.

Ik mijmerde nog wat over de titel en ineens zag ik het Iedereen Lichaam. Uiteraard, we zijn ons lichaam. Dank Olivia Laing voor je doorvoelde boek.