Voor een vak dat ik volgde over seksualiteit en relaties las ik het boek ´Moeders Mooiste´ van Liesbeth Woertman. Daarin stond een stuk over de totstandkoming van een lichaamsbeeld. Een klein kind heeft nog niet een vaste afbakening van het lichaam. Hij of zij ís het lichaam, maar is tegelijkertijd ook dát, waar het kind op dat moment contact mee heeft. Pas door herhaaldelijk contact met anderen kan een kind leren dat het een ‘ik’ is en los van anderen een lichaamsbeeld ontwikkelen.
Nu ben ik zelf twee dagen geleden tante geworden, mijn broer en zijn vriendin hebben een dochtertje gekregen. En toen wij op bezoek gingen, moest ik terugdenken aan dat stuk uit het boek. Zo´n baby´tje van nog geen dag oud, wat gaat daarin om? Misschien voelt zij wel wat er anders is dan de dag ervoor: hoe de lucht voelt aan haar huid, dat er ineens zoveel licht is en dat de stemmen zo anders klinken. Maar waar zij op dat moment nog geen idee van heeft, is zichzelf als mens, als ‘ik’.
Het enige wat haar tot volledig mensje maakte, met een lichaam, waren onze blikken, de blikken van de omstanders. Ik had er nooit bij stilgestaan dat wij met onze blik zoveel invloed hebben op elkaars zijn.
Door: Liesbeth Gerritsen
prachtige woorden zo liefdevol
Ik vraag me af of de blik, het visuele zo primair is, Is het niet zo dat een baby ook onderscheid leert maken door tastervaringen, juist omdat die voortdurend wisselen, het kind wordt aangeraakt, gestreeld, vastgehouden, aangekleed, in bad gedaan. Het beweegt zelf en raakt aan. Het doet daarmee steeds verschillende contact / tastervaringen op. Er blijft dan op den duur een constante over het eigen lichaam. Wel geloof ik dat de visuele informatie bij dit proces belangrijk is maar voor mij is de tast primair. Is er iets bekend over het lichaamsbeeld van blindgeborenen?
Dag Karel,
Ik heb het boek ook gelezen en de tast speelt inderdaad een nog belangrijkere rol.
ps. Ik vond het trouwens een mooie column van Liesbeth Gerritsen. (Je hoeft namelijk niet alle wetenschappelijke inzichten te verwerken om een mooie column te schrijven).
De tast is het meest belangrijk voor een baby zoals je mooi beschrijft Karel. In het eerste hoofdstuk van mijn boek besteed ik daar ook aandacht aan. De congruentie van de warme blik, stem en tast is een belangrijke basis voor het kind om een positief zelf en lichaamsbeeld op te bouwen. Ik ken geen wetenschappelijke literatuur over het lichaamsbeeld bij blindgeborenen, maar ik ga eens zoeken. Je hebt me met deze vraag nieuwsgierig gemaakt.
Helemaal mee eens, dat een blik invloed heeft. Mijn ervaring:
Ik ging voor de eerste keer met mijn dochter van drie/zes maanden voor de gebruikelijke inentingen die een baby krijgt. Ik vond het ‘zielig’ dat mijn hummeltje een prik ging krijgen. Ze lag heerlijk in de kinderwagen. Op het moment dat ik haar eruit haalde en ze mij aankeek begon ze te brullen. Ze zag duidelijk aan mij dat er iets ging gebeuren wat (voor mij) angst gaf!