In het tijdschrift voor Psychiatrie staat in haar meest recente nummer 56, pagina 514-522 een overzichtsartikel over body dysmorphic disorder. De auteurs Hundscheid en collega’s onderzoeken hoe vaak een stoornis in de lichaamsbeleving bij patiënten binnen de cosmetische chirurgie voorkomt in Nederland.

De auteurs hebben uiteindelijk 23 artikelen geïncludeerd. De prevalentie van BDD laat een grote variatie zien, namelijk tussen de 3,2% tot 53,6%. De twaalf artikelen over comorbiditeit laten vooral angst, stemmingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen zien.

BDD niet ontstaan door omgevingsfactoren?

In de DSM V valt deze sterke preoccupatie met het eigen uiterlijk onder de obsessieve compulsieve stoornissen. BDD is niet ontstaan door toegenomen mogelijkheden binnen de cosmetische chirurgie of veranderingen in de modebeeld, schrijven de auteurs. Deze laatste zin in het artikel heb ik toch zeker drie keer overgelezen. Waarom staat die zin daar? En de tweede vraag: hoe is dat gemeten?

Beoordeling uiterlijk altijd in relatie tot anderen

Volgens mij is niet gemeten of BDD is ontstaan door toegenomen mogelijkheden binnen de cosmetische chirurgie. Dat lijkt me trouwens ook moeilijk, omdat veel mensen niet door hebben dat de reclame druk om er perfect uit te zien, een grote invloed heeft. Mensen hebben de illusie dat ze cosmetische chirurgie voor zichzelf doen. Maar zoals ik al vaker heb benoemd: mensen zijn sociale dieren. Iedere beoordeling van het uiterlijk komt tot stand in relatie tot anderen.

Belofte van geluk

Iedere nieuwe techniek om ons uiterlijk te verfraaien en waar zorgvuldig reclame voor wordt gemaakt, dwingt ons om over die techniek na te denken. En juist als je somber bent en je kijkt in de spiegel dan zie met lege ogen en is het logisch dat je jezelf lelijk vindt. Dan valt een belofte van geluk, waar alle reclames rondom cosmetica mee verweven zijn, op vruchtbare bodem.

Door: Liesbeth Woertman