De tentoonstelling ‘Zie de mens’ is een tentoonstelling en een boek met honderd portretten in museum de Fundatie in Zwolle, nog te zien tot 15 januari 2017. Honderd portretten van mensen, uit honderd jaar, een beeld per jaar. Op deze manier is een ontwikkeling te zien van mensbeelden in zijn sociale en creatieve diversiteit. Hans den Hartog Jager die de tentoonstelling heeft gemaakt begint de tentoonstelling met een beeld van Constatin Brancusi uit 1920 Le Commencement de Monde. Het ei is een abstract beeld, een tot zijn essentie teruggebracht menselijk hoofd. Het essentiële ei, het begin van alles.
Ook enkele video’s
We zagen veel schilderijen en beelden maar ook enkele video’s. Een drie minuten durende filmpje van Ana Mendieta uit 1974 vond ik indrukwekkend. We zien Ana liggen in de natuur, bedolven onder stenen, eerst lijkt ze te slapen of dood. Als je heel goed kijkt, zie je haar ademen en wonderlijk genoeg zag ik toen ook de bladeren ademen. Ze ademt steeds dieper zodat de stenen van haar lijf af rollen. In het boek las ik dat een sterk gevoel van ontheemding cruciaal is voor haar werk.
Geboren als Cubaanse en met haar zusje naar de Verenigde Staten gestuurd. Haar werk gaat over “vrouwelijke macht en beheersing: de vrouw in de film lijkt aanvankelijk naakt en machteloos, maar door te ademen, de meest elementaire handeling in het leven , maakt ze zich los van de aarde ,staat ze als het ware op uit de beknelling van haar omgeving. Kracht , daar gaat dit werk over Hoe je je kunt oprichten zonder jezelf geweld aan te doen”. Pagina 128.
Ik keek met alles wat ik in mij had
Dat wist ik niet toen ik naar het filmpje keek. Ik kon me ogen er niet van afhouden. Ik bleef kijken. Met name naar dat begin, waarin je alleen haar hoofd ziet tussen de bladeren en de stenen, keek ik met alles wat ik in me had. In totale openheid wachtte ik af en zie ze ademde. Dat ontroerde me diep.
In deze column vertel ik slechts over twee portretten. Er waren er meer die me raakte, Hoe je je kunt oprichten zonder jezelf geweld aan te doen.
Door: Liesbeth Woertman.