Na een lezing over Ik ben mijn verhaal, kwam er een jongen naar me toe die vertelde dat mijn verhaal hem had geraakt en dat hij autist was.

Ik heb daar lang over na moeten denken. Een belangrijk kenmerk van autisme is toch dat die mens zich moeilijk in kan leven in een ander? Hij was geraakt en we hebben zeker vijf minuten met elkaar gesproken. Waarom zei hij: ‘Ik ben autist?’ Ik zag een vriendelijke jongeman, die zich tot mij richtte en waarmee ik een fijn contact had.

Een mens is meer dan zijn diagnose

Bij een depressie zeggen we dat we een depressie hebben en niet dat we een depressie zijn. Blijkbaar zijn sommige problemen in het leven zo groot dat zij een belangrijk deel van de identiteit gaan vormen. Ik ben bang, of ik heb angst, is een groot verschil. Voor veel vrouwen is het uiterlijk belangrijk voor hun identiteit. Ook hier speelt die dubbelheid van ik ben een lichaam en ik heb een lichaam een rol.

Lichaam de oorzaak van lijden?

‘Schoonheid is de belofte van geluk’ schreef Stendhal. Omdat we allemaal gelukkig willen zijn, investeren we in dure cosmetica en soms in cosmetische chirurgie. Hoe zit het dan met de ongelukkigen? Mensen die ongelukkig zijn, zullen zich het meest aangesproken voelen. Als je je verdrietig, onzeker, angstig of vernederd voelt, ga je op zoek naar de reden van je ongelukkig zijn. Het lichaam lijkt dan een logische oorzaak. Als ik aantrekkelijker en mooier zou zijn, dan zou ik me veel beter voelen. De belofte van schoonheid en geluk, wordt zo nauw met elkaar verweven gepresenteerd in reclames, dat ons verlangen gewekt wordt en dat schoonheid een oplossing van onze problemen lijkt te zijn.

Een angstig lichaam is geen mooi gezicht

Alle psychiatrische diagnoses zijn geworteld in lichaamservaringen. Door de huidige nadruk op de hersenen, lijken we dat soms te vergeten. In een depressie voelt het lichaam krachteloos, moe en zwaar. We denken negatief over onszelf en zien daarom ons uiterlijk als lelijk. Als we lijden aan angst, dan is het lichaam voortdurend in staat van paraatheid. Waar is het gevaar? Opgetrokken schouders, verkrampte spieren, gejaagde hartslag en angstige ogen die in de spiegel kijken. We zien dan geen mooi gezicht.

Luisteren naar ons lichaam, leven in het nu

Het lichaam is altijd in het nu. Het vertelt hoe het met ons gaat. Of we bang zijn of boos, verdrietig of blij. We zouden beter naar ons lichaam moeten luisteren. De geest dwaalt en maalt. Onze gedachten zijn in het verleden of de toekomst en zelden in het nu. Alleen als we in het nu zijn, voelen we ons gelukkig.